ITUNEN GAKOAK

Posted by

Audiovisual, Berria, Blog

June 14, 2019

0 comments

ITUNEN GAKOAK

Maiatzaren 26ko udal eta foru hauteskundeen emaitzak ezagutu ostean eta erakunde horien osaketaren eguna hurbiltzen den heinean, komeni da Euskal Autonomi Erkidegoan zein Nafarroan adostu daitezken itunen inguruan hausnartzea, botere instituzionalaren azken irudia horren ondorioa izango baita. Itun horien lehen gakoa, zalantzarik gabe, zerrenda ezberdinek lortutako emaitzei lotua dago, eserleku nahiz bozka kopuruek adierazten baitute zein den lehen zerrenda eta zein itunek gehiengoa eman dezakeen. Lehena iristeak bere biziko garrantzia dauka udal hauteskundeetan hauteskunde-legeak baitio, zerrenda bozkatuenak gobernatuko duela, baldin eta gainontzeko zerrendek ez badute gehiengo osoa lortzen. Horregatik, hauteskunde kanpainan, alderdi ezberdinak nahiko uzkurrak izan dira, behin hauteskundeak amaituta, adostuko lituzketen itunak ezagutarazteko orduan, batetik, ez dituztelako aldez aurretik indar-harreman zehatzak ezagutzen, eta, bestetik, ez dituztelako eskuak lotu nahi. Emaitzek bezain bat garrantzia daukate, aurreko legealdian ala legealdietan, alderdiek osatu dituzten itunak, bai udal zein foru aldundietan, bai Eusko Jaurlaritza nola Nafarroako Gobernuan. Zentzu horretan, aldez aurreko aliantza-sistemak, batez ere orokorrak eta egonkorrak direlarik, EAJ eta PSErekin gertatzen den bezala, baldintzatzen dute, hortik aurrera osatu daitezken paktuak. Batez ere, aurreko legealdia nahiko baketsua izan bada, ez delarik gatazka gehiegirik izan eta partaideen interesak asetu dituen mailan, ez dago arrazoi handirik aliantza-sistema aldatzeko, are gehiago, etekin elektoralak emateaz gain, erosotasuna zein egonkortasuna eskaintzen dituelarik. Zentzu horretan, alderdiak baita herritarrak ere ez dira oso abentura-zaleak eta segurtasunera jotzen dute. Halaber, hauteskunde kanpainan zehar, alderdiek egin dituzten adierazpenak eta hartu dituzten konpromisoak balizko itunen inguruan kontuan hartzekoak dira. Hain zuzen ere, behin baino gehiagotan, bai Eusko Alderdi Jeltzaleak bai Euskadiko Alderdi Sozialistak esan dute, emaitzek hori ahalbidetzen bazuten eta batak bestearen beharra edukiz gero gehiengoak osatzeko, bien arteko itunak errepikatzekoaren aldekoak zirela. Itun horien premia justifikatu dute azpimarratuz, elkarbizitza, lasaitasuna eta eraginkortasuna bermatuko luketela, behin eta berriro, EH Bilduren itzuleraren mamua astinduz. Bereziki EAJk, Alderdi Jeltzaleak zein EH Bilduk ordezkatuko lituzketen bi modelo ezberdin bezain kontrajarri agerian utzi nahi izan ditu, ezberdintasunak puztuz eta antzekotasunak gutxietsiz. Horri, alderdien kokapen eta estrategia politikoak gehitu behar zaizkie. Zentzu horretan, EAJren kasua paradigmatikoa da, zentraltasunaren, zeharkakotasunaren eta moderazioaren apustua egin baitu, horrek, ohiko hautesle jeltzaleak eskuratzearekin batera, PSE eta PPtik datozen hautesle batzuk erakartzeko aukera eskaini baitio. Hori dela eta, aurreko legealdian, Euskadiko Alderdi Sozialista aukeratu du lehenestezko sozio bezala EAEko erakunde ezberdinetan eta Alderdi Popularra bigarren sozio gisa, bai Eusko Legebiltzarrean bai Madrilgo Kongresuan, batik bat Rajoyren aurkako zentsura-mozioa bozkatu aurretik. EH Bildurekin itunak adosteak, ordea, oreka horiek hautsiko lituzkete eta, Estatuarekin gatazkan sartzeaz aparte, hautesle batzuk uxatuko lituzke, bere hautes-oinarria murriztuz. Era berean, Hego Euskal Herrian orohar eta Nafarroan bereziki, alderdi konstituzionalisten estatuko zuzendaritzek esan dezaketenak zeresan handia izan dezake itunak adosterako tenorean. Nahikoa da ikustea nola, Chivitek gidatutako PSNek adierazi duelarik eztabaida-erronda bat hasiko zuela Geroa Bai, Podemos eta Ezkerrarekin, zer...

Read More