Solasaldia Hamaika Telebistaren Gakoak analisi-saioan. Parte-hartzaileen artean, Eguzki Urteaga. Ikusi hemen:

¿Cómo explicar que, a pesar de carecer de una institución propia hasta enero de 2017, el País Vasco norte haya dado pasos relevantes en materia de proceso de paz, con el desarme y la disolución de ETA y la posterior flexibilización de la política penitenciaria en el Hexágono? Esta situación es indisociable de la nueva gobernanza elaborada y posteriormente implementada en este territorio desde inicios de los años noventa que ha desembocado en la constitución progresiva de una nueva cultura política basada en el diálogo, la negociación y el acuerdo. A partir de ese periodo, los poderes públicos galos manifiestan su voluntad de pasar de una lógica de confrontación a una lógica de cooperación, a la vez, entre la organización armada y el Estado francés y, sobre todo, entre la clase política local y la sociedad civil organizada. Y ello en un contexto marcado por tres fenómenos esenciales. En primer lugar, un intenso debate político y académico sobre la noción de gobernanza territorial. De hecho, esta reflexión prospera en un periodo histórico dominado por “la búsqueda de nuevos modos de organización y de gestión territorial, alternativos a las perspectivas territoriales descendientes”. Por una parte, la gobernanza territorial alude al desarrollo local, en un periodo caracterizado por la implicación creciente de los actores locales en las dinámicas de desarrollo, con su capacidad para organizarse, movilizarse, coordinarse y asumir responsabilidades. Por otra parte, las instituciones experimentan una doble evolución: la transferencia de competencias a instancias supranacionales y regionales, y la recomposición de los espacios de ejercicio del poder. En segundo lugar, la reactivación de la reivindicación a favor de un Departamento Vasco. Esta demanda, formulada desde 1963 por la formación nacionalista Enbata, a la que se adhieren los actores económicos liderados por la CCI de Baiona a partir de1975, forma parte de las 110 propuestas de François Mitterrand para las elecciones presidenciales de 1981. Ante la no-implementación de dicha promesa por el mandatario socialista, los actores favorables a un Departamento Vasco crean la Asociación para un Nuevo Departamento en 1983 para informar a la ciudadanía, elaborar una argumentación sólida y llevar a cabo una labor de lobbing. Esta reivindicación conoce un nuevo impulso a inicios de los años noventa, en un panorama singularizado por la implantación electoral creciente del nacionalismo vasco, lo que obliga a los partidos de gobierno galos a apropiarse estas temáticas para poder ser elegidos, como consecuencia de un modo de escrutinio mayoritario a dos vueltas. En tercer lugar, el declive progresivo de la lucha armada practicada por Iparretarrak (IK). A partir de la detención de Felipe Bidart, líder de esta organización, y de otros cuatro miembros de Iparretarrak, el 20 de febrero de 1988, IK cometerá un...

Solasaldia Hamaika Telebistaren Gakoak analisi-saioan. Parte-hartzaileen artean, Eguzki Urteaga. Ikusi hemen:

Solasaldia Hamaika Telebistaren Gakoak analisi-saioan. Parte-hartzaileen artean, Eguzki Urteaga. Ikusi hemen:

Maiatzaren 21ean, Frantziako Konstituzio Kontseiluak Molac legearen bi artikulu esanguratsu bertan behera utzi dituen ebazpena plazaratu zuenetik, kezka nagusitu da Hexagonoko hizkuntza gutxituak praktikatzen diren eskualdeetan. Izan ere, frantses konstituzioaren 2. artikuluari behin eta berriz erreparatuz, zeinak dion Errepublikaren hizkuntza frantsesa dela, bereziki murgiltze eredua aplikatzen duten eskolak zalantzan jarriak dira, izan daitezela sare publikoan ala kontratupeko sare pribatuan.  Arrangurak haserreari eta mobilizazioari tokia utzi die, hizkuntza zein hezkuntza-eragileek baita tokiko hautetsiek egindako kritika gogorrak aintzat hartuz gero eta antolatu diren manifestaldi jendetsuak kontuan hartuta, batik bat Bretainian eta Ipar Euskal Herrian. Mobilizazio horiek berain eragin politikoa izan dute, batetik, Jean Castex lehen ministroak bi diputaturi eskatu baitie ebazpen horren ondorioak aztertu ditzaten, eta, bestetik, Emmanuel Macronek berak, facebook-en bidez, hizkuntza gutxituen aldeko adierazpenak egin baititu. Ekimen nola deklarazio horiek eskualde eta departamentu hauteskundeen bezperan eginak izan dira hautesleak lasaitzeko asmoarekin eta zigor elektorala ez dadin handiegia izan. Kontua da, erabaki horrek eragindako lurrikara politikoa eta sortutako segurtasun-eza juridikoa indarrean daudela. Izan ere, konstituzioaren nahiz Konstituzio Kontseiluaren ebazpenaren irakurketa literal bat eginez geroz, legea betetzearen bermatzailea den Estatuak, murgiltze eredua debekatu beharko luke legez kanpo legokeelako. Aitzitik, egoera ez da erabat berria, frantses konstituzioaren 2. artikulua 1992an onartu baitzen, eta, gerotik indarrean egon arren, horrek ez baitu suposatu murgiltze ereduaren debekua, aurkakoa baizik. Egia da, era berean, 2008ko konstituzioaren erreformaz geroztik, 75-1 artikulua onartu dela zeinak dion hizkuntza gutxituak Frantziako ondarearen zati bat direla. Testuinguru horretan, zalantzak dira nagusi. Batetik, zer gertatuko da, esperimentazio-moduan, murgiltze eredua aplikatzen duten Iparraldeko eskola publiko eta pribatuekin? Esperimentazioak jarraituko du ala etengo da, eta, horrela bada, noiz? Horrez gain, murgiltze eredua jartzeko eskaera egin duten herriei zer nolako erantzuna emango zaie? Bestetik, zein izango da hasera batetik murgiltze eredua erabiltzen duten ikastolen etorkizuna? Hezkuntza ministerioarekin izenpetu dituzten asoziazio-kontratuak mantenduko dira ala berrikusiko dira, eta, horrela bada, noiz eta zein baldintzatan? Azkenik, zein izango da Hezkuntza ministerioaren jarrera, bereziki eskola eta irakasle lanpostu berriak eskatuko zaizkiolarik? Batik bat, 2022ko hauteskunde presidentzial eta legegileak igaro arte, ez dirudi Hezkuntza ministerioak bere jarrera gogortuko duenik, hautesleen zigorra ez jasateko hizkuntza gutxituak praktikatzen diren eskualdeetan, izan dadila Ipar Euskal Herrian, Bretainian, Okzitanian, Alsazian ala Korsikan. Iparraldeari dagokionez, Ministerioak hartu berri dituen lehen erabakiek hori islatzen dute, ikasturte berrirako murgiltzen eredua martxan jartzeko luzatu zitzaizkion lau eskaeretatik hiru onartu baititu eta soilik bat errefusatu baitu arrazoi teknikoak direla medio. Zentzu horretan, murgiltze eredua aurreko urteetan baino gehiago haziko da.  Zer gertatuko da, ordea, hauteskunde horiek igaro ostean eta kontuan izanda Frantziako politikagintzaren grabitate zentroa eskuinerantz mugitzen ari dela. Batetik, ikusteke dago ea Emmanuel Macron berriz hautatua izango den eta, horrela bada, ea gehiengo parlamentario bat izango duen. Bestetik, iritzi-zundaketa ezberdinek iragartzen dute 2022ko apirilean izango diren presidentetza hauteskundeetako...